Als je niet goed je tanden poetst, krijg je gaatjes. Dat wordt de meeste mensen wel met de paplepel in gegoten, maar dit betekent niet dat het een fabel is. Als je eet, worden zetmeel en suiker uit je voeding door bacteriën omgezet naar tandplak. Tandplak tast het glazuur van je tanden en kiezen aan, waardoor tandbederf kan optreden. Dit is ook beter bekend onder de naam gaatjes of cariës.
Hoe herken je een gaatje?
Een gaatje in je tand is een vorm van tandbederf. Het is dientengevolge niet onlogisch dat je lichaam hiervan een signaal afgeeft om je te waarschuwen. Daarom voel je in de getroffen tand of kies een pijnsignaal. Deze tand of kies is eerst gevoelig bij temperatuurwisselingen van warm of koud eten of bij het eten van zoetigheid. Wanneer een gaatje groter wordt, gaat deze gevoeligheid over in pijn.
Wat zijn de fasen van de ontwikkeling van een cariës?
Een gaatje ontstaat in vier fasen. In de eerste fase wordt het tandglazuur aangetast. Deze fase is moeilijk met het blote oog te zien en is ook pijnloos. Zonder controle van een tandarts of mondhygiëniste blijft deze fase ook vaak onopgemerkt. Fase twee bestaat uit het aantasten van het tandbeen door het tandbederf. Deze fase kan al pijnlijk zijn. In de derde fase gaat het tandbederf door en tast bloedvaten en tandzenuwen aan. Dit veroorzaakt tand- of kiespijn. Als er in fase drie nog niks wordt ondernomen, dan wordt het onderliggende weefsel van de tand aangetast. Hierdoor ontstaat een zeer pijnlijke tandabces, waardoor de tand zelfs kan uitvallen.
Hoe behandel je een gaatje?
Wanneer je van mening bent dat je een cariës hebt, is het raadzaam om een afspraak te maken bij de tandarts en niet te lang te wachten, want hoe groter het gaatje wordt des te meer last ga je ervan krijgen. Een tandarts boort het verdorven gedeelte van je tand of kies eruit en vult deze dan weer netjes op. Voor deze vulling kunnen verschillende materialen gebruikt worden.
Moet je een gaatje behandelen?
De behandeling van een cariës, en vooral het boorwerk, is voor de meeste mensen geen pretje. Toch is deze behandeling te verkiezen boven je andere optie. Laat je namelijk een gaatje onbehandeld, dan kan uiteindelijk de zenuw van je tand of kies aangetast worden wat behoorlijk pijnlijk is. Een aangetaste zenuw moet je daarnaast ook nog eens laten verwijderen door een wortelkanaalbehandeling.
Hoe voorkom je cariës?
Wanneer je veel eet op een dag, kan je gebit hier niet goed van herstellen. Tandartsen raden aan je eetmomenten te beperken tot maximaal zeven keer per dag. Daarnaast is het van belang om je tanden goed te poetsen: twee keer per dag twee minuten met een fluoride houdende tandpasta. Hiermee voorkom je tandplak en dus ook het bederven van je tand of kies.
Een bezoek aan de tandarts
Soms is een gaatje in je gebit zo klein dat je het zelf nauwelijks waarneemt of er last van hebt. Daarom is het raadzaam om op zijn minst jaarlijks of zelfs halfjaarlijks langs je tandarts te gaan voor een periodieke controle. Wordt tijdens deze controle namelijk een gaatje ontdekt, kan deze meteen of in een vervolgafspraak behandeld worden. Bij pijn of andere klachten is het aan te raden om vroegtijdig met je tandarts contact op te nemen. Binnen openingsuren kun je vaak diezelfde dag nog terecht. Buiten openingstijden wordt er vaak een spoedtandarts ingeschakeld, die aangesloten is bij jouw tandartsenpraktijk.
